علائم سرماخوردگی در کودکان

آبریزش شدید بینیریزش اشک از چشم‌هاعطسهاحساس خستگیدر برخی مواقع تبگلودرد شدیدسرفه مداومکاهش اشتهاویروس سرماخوردگی می‌تواند سینوس‌ها، گلو، گوش‌ها و برونش‌ها (نایژه‌ها) را درگیر کند. سرماخوردگی می‌تواند همراه با اسهال و استفراغ نیز باشد.

کودک من چند بار در سال ممکن است دچار سرماخوردگی شود؟کودک تا قبل از 2 سالگی ممکن است 8 تا 10 بار در سال دچار سرماخوردگی شود. کودکان قبل از دوران مدرسه حدود 9 بار و کودکانی که مهدکودک می‌روند تا 12 بار در سال ممکن است مبتلا ‌شوند. نوجوانان هم بین 2 تا 4 بار در سال احتمال ابتلا به سرماخوردگی را دارند.

چگونه می‌توانیم از سرماخوردگی کودک جلوگیری کنیم؟کودک ما هنگامی دچار سرماخوردگی می‌شود که در معرض سرفه یا عطسه شخص مبتلا به سرما خوردگی قرار بگیرد و یا یک جسم لمس‌شده توسط یک فرد مبتلا را لمس کند؛ چراکه قطره‌های کوچک حاوی ویروس روی اشیا قرار می‌گیرند. ویروس سرماخوردگی می‌تواند تا ساعت‌ها روی دستگیره در، نرده‌ی پله‌ها، کتاب، قلم، دسته بازی‌های کامپیوتری و کیبورد کامپیوتر زنده بماند.

کودک ما بدون آگاهی از آلوده بودن این اجسام آنها را لمس می‌کند و این لمس باعث آلودگی دست‌های کودک می‌شود. کودک در صورت تماس دست‌های آلوده با دهان، بینی و چشم‌ها مبتلا به سرماخوردگی می‌شود.

شستشوی دست‌ها بهترین اقدام پیشگیرانه است. به کودکان خود یاد دهیم که بعد از هر بار توالت رفتن، قبل از هر وعده غذا و بعد از بازی کردن در مدرسه یا خانه دست‌های خود را بشویند.

بیست ثانیه شست‌وشو با آب گرم و صابون، ویروس‌ها را از دست‌ها پاک می‌کند. می‌توانیم یک شعر کودکانه بیست ثانیه‌ای به کودک خود آموزش دهیم و از او بخواهیم موقع دست شستن آن را برای ما بخوانند.

محلول‌های ضدعفونی‌کننده دست هم گزینه خوبی برای جلوگیری از انتقال ویروس و یا میکروب هستند. اگر کودک ما دچار سرماخوردگی شد اطمینان حاصل کنیم که از انتقال آن به دیگر اعضای خانواده جلوگیری می‌شود. اگر کودک ما دارای علائم سرماخوردگی است، از فرستادن او به مدرسه خودداری کنیم و نگذاریم تا زمان بهبودی کامل با کودکان دیگر در ارتباط باشد.

کودکمان را تشویق کنیم موقع عطسه کردن جلوی دهان و بینی خود را بگیرد و برای پاک کردن بینی از دستمال استفاده کند. به آنها آموزش دهیم در صورتی که به دستمال دسترسی ندارند، هنگام سرفه یا عطسه کردن دهان و بینی خود را در قسمت داخلی آرنج خود قرار دهند و بعد از سرفه و عطسه دست‌های خود را بشویند.

آیا داروهای ضد سرماخوردگی برای کودکان بدون خطرند؟سازمان غذا و داروی آمریکا توصیه می‌کند برای کودکان کمتر از چهار سال بدون مشورت با پزشک از داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی که نیاز به نسخه ندارند، استفاده نشود. این موارد عبارتند از:

شربت‌های ضدسرفه، مثل شربت دکسترومتورفانشربت‌های خلط‌آور مثل شربت گایافنزینداروهای ضد احتقان مثل سودوافدرین و فنیل افرینداروهای ضد حساسیت مثل کلرفنیرامین و دیفن هیدرامینبه عنوان یک اصل کلی، کودکان نباید داروی ضد سرفه مصرف کنند. سرفه یک مکانیسم طبیعی بدن است که به دفع ویروس‌های سرماخوردگی از بدن کمک می‌کند. نگران سرفه کردن کودک خود نباشیم، مگر اینکه کودکمان دچار مشکلات تنفسی شده باشد.

چه‌ موقع به پزشک مراجعه کنیم؟اگر علائم کودک ما بعد از چند روز بهتر نشد، به پزشک مراجعه کنیم. همچنین لازم است در صورت بروز علائمی مثل تب بالا، استفراغ ، لرز، هرگونه اختلالات تنفسی و یا بی‌حالی شدید هم از پزشک کمک بگیریم. این علائم ممکن است علائم یک بیماری شدیدتر مانند آنفلوانزای ویروسی یا بیماری باکتریایی دیگری باشند.

اگر کودک ما مبتلا به آسم، دیابت یا بیماری‌های مزمن دیگر است، حتما با پزشک معالج کودک خود برای تجویز داروهای مورد نیاز مشورت کنیم.

همچنین به علامت‌های عوارض ناشی از آنفلوانزا مانند پنومونی (ذات‌الریه) توجه کنیم. این علائم شامل تب خفیف، سرفه همراه با خلط فراوان، درد عضلات، تنفس سریع و خستگی است. در صورتی که هر کدام از این علائم را مشاهده کردیم، حتما با پزشک کودک خود مشورت کنیم.

مدیریت تب و داروهای ضدتب در کودکانتب چیست؟به افزایش دمای بدن بیش از حد معینی تب گفته می‌شود. تب پاسخ طبیعی به شرایط مختلف است، که شایع ترین آن‌ها عفونت می‌باشد.به طور کلی، تب به معنای دمای بالاتر از 38 درجه سانتیگراد است. ممکن است بسته به نحوه اندازه‌گیری دمای بدن (دهان، زیربغل، گوش، پیشانی یا مقعدی) اعداد کمی متفاوت باشد.اندازه‌گیری دمای زیربغل، گوش و پیشانی آسان‌تر از دمای مقعدی یا دهانی است. اگر فکر کنیم که فرزندمان تب دارد و بیمار به نظر می‌رسد، ممکن است پزشک از ما بخواهد که درجه حرارت او را اندازه بگیریم.تقریباً هر کودکی در مقطعی دچار تب می‌شود. چالش اصلی این است که بدانیم چه زمانی باید نگران باشیم.

تب غالبا پاسخ بدن به یک عفونت ویروسی یا باکتریایی است. تب باعث فعال شدن سیستم ایمنی بدن می‌شود و درواقع یکی از مکانیسم‌های دفاعی بدن است.

اغلب تب‌های بین 38 تا 40 درجه برای کودکان بیمار مفید هستند و به بدن آن‌ها کمک می‌کنند تا با عفونت مبارزه کند. اما کودکان با سن کمتر از دو ماه از این قانون مستثنی هستند. در صورت ایجاد تب در این سن، کودک باید بلافاصله توسط یک پزشک بررسی شود.

به‌طور کلی تب پدیده خطرناکی نیست، ولی کودک ما ممکن است به علت عفونتی که تب را ایجاد می‌کند، احساس ناخوشایندی داشته باشد. تب ناشی از عفونت باعث صدمه به مغز نمی‌شود، فقط تب بالای 42 درجه سانتی‌گراد می‌تواند باعث آسیب‌های مغزی شود.

در صورتی کودک ما تب‌دار محسوب می‌شود که دمای دهانی (بالاتر از 37،5) یا دمای رکتال کودک (بالای 38 درجه) باشد. دمای رکتال با قرار دادن یک دماسنج مخصوص مقعد، در مقعد کودک اندازه‌گیری می‌شود. دمای دهانی کودک را از طریق قرار دادن یک دماسنج مخصوص اندازه‌گیری دما می‌سنجیم. دماسنج از راه دهان زیر زبان کودک هنگامی که دهان او بسته است، قرار می‌گیرد.

چگونه دمای بدن کودک را اندازه بگیریم؟تب‌سنج شیشه‌ای یا دیجیتال؟تب‌سنج‌های دیجیتال، به طور گسترده در دسترس بوده و دقیق‌ترین راه برای اندازه‌گیری دمای بدن هستند. انواع این تب‌سنج‌ها برای اندازه‌گیری دمای بدن به روش‌های مختلف موجود است.

تب‌سنج‌های شیشه‌ای حاوی جیوه به دلیل خطرات احتمالی قرار گرفتن در معرض جیوه (که سمی است) در صورت شکستن تب‌سنج توصیه نمی‌شوند. اگر دماسنج دیجیتالی در دسترس نیست، باید پیش از استفاده حتما تب‌سنج شیشه‌ای را به خوبی تکان دهیم.

انواع دیگری از تب‌سنج‌ها از جمله نواری و پستانکی نیز موجود است. با این حال، این‌ها به اندازه تب‌سنج‌های دیجیتال دقیق نیستند و توصیه نمی‌شوند.

بهترین راه برای اندازه‌گیری دمای بدن کودک چیست؟بهترین راه برای اندازه‌گیری دمای کودک به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای کودکانی که می‌توانند به خوبی تب‌سنج را زیر زبان نگه دارند (معمولاً کودکان بزرگتر از چهار یا پنج سال)، دما را می‌توان با دقت به روش دهانی اندازه‌گیری کرد. برای نوزادان و کودکانی که نمی‌توانند تب‌سنج را زیر زبان نگه دارند، می‌توان دما را از زیر بغل اندازه‌گیری کرد. اگر دمای زیربغل بیش از 37.2 درجه سانتیگراد باشد و این نگرانی وجود داشته باشد که کودک بیمار است، ممکن است اندازه‌گیری دمای مقعدی ضروری باشد. اندازه‌گیری دمای مقعدی، به کمک تب‌سنج مناسب، برای نوزادان از بدو تولد تا سه ماهگی مناسب است.

دمای اندازه‌گیری شده از گوش یا پیشانی دقت کمتری نسبت به دمای اندازه‌گیری شده از راه مقعدی یا دهانی دارد.

تخمین دما با لمس کودک دقیق نیست. این روش به شدت به دمای فردی که پوست کودک را لمس می‌کند، بستگی دارد.

نحوه اندازه‌گیری دما بدن کودکان به روش‌های خاصاندازه‌گیری دمای مقعدیبرای اندازه‌گیری دمای بدن از راه مقعد تهیه تب‌سنج مخصوص از داروخانه ضروری است.

کودک یا شیرخوار را به شکم می‌خوابانیم.

انتهای تب‌سنج مخصوص اندازه‌گیری دمای مقعدی را با مقدار کمی وازلین چرب می‌کنیم.

به آرامی ‌تب‌سنج را در مقعد کودک قرار دهید تا نوک نقره‌ای آن قابل مشاهده نباشد.

تب‌سنج را در جای خود نگه می‌داریم. یک تب‌سنج شیشه‌ای پس از حدود دو تا سه دقیقه، دمای بدن کودک را نشان می‌دهد، در حالی که بیشتر تب‌سنج‌های دیجیتال به کمتر از یک دقیقه زمان نیاز دارند.

اندازه‌گیری دمای دهانیاندازه‌گیری دما از طریق دهان نیز زمانی قابل اعتماد است که کودک حداقل 4 ساله باشد. در اینجا با روش صحیح اندازه‌گیری دما از طریق دهان آشنا می‌شویم:

حداقل 30 دقیقه بعد از اینکه کودک خوراکی یا نوشیدنی سرد یا گرم خورده‌ است، صبر می‌کنیم.تب‌سنج را با آب خنک و صابون می‌شوییم.نوک تب‌سنج را زیر زبان کودک قرار می‌دهیم. باید از کودک بخواهیم که دماسنج را با لب‌های خود، و نه با دندان، نگه دارد.باید از فرزندمان بخواهیم دهان را بسته نگه دارد. یک تب‌سنج شیشه‌ای حدود 3 دقیقه طول می‌کشد تا دمای بدن را به درستی نشان دهد. بیشتر تب‌سنج‌های دیجیتال این کار را در کمتر از 1 دقیقه انجام می‌دهند.

اندازه‌گیری دمای زیر بغلباید سر تب‌سنج را زیر بغل کودک قرار دهیم. زیر بغل باید خشک باشد.

با نگه داشتن آرنج کودک روی قفسه سینه به مدت چهار تا پنج دقیقه می‌توانیم تب‌سنج را در جای خود نگه داریم.

*بهتر است از دماسنج جیوه‌ای در کودکان استفاده نشود؛ زیرا در صورت شکستن، ما و کودکمان در معرض سمیت جیوه قرار خواهیم گرفت.

درمان تب در کودکانآیا باید تب فرزند خود را درمان کنیم؟درمان تب مزایا و معایبی دارد. تب ممکن است در مبارزه با عفونت نقش داشته باشد، اما همچنین می‌تواند باعث ناراحتی کودک شود.

میزان تب کودک همیشه بهترین شاخص تعیین نیاز کودک به درمان نیست. بلکه مهم نحوه رفتار و ظاهر کودک است. تب معمولاً با علائم دیگری همراهی دارد. برخی از این علائم، مانند بی‌حالی شدید، تنفس سخت یا سفتی گردن، نیاز به ارزیابی توسط پزشک دارند، حتی اگر تب وجود نداشته باشد.

در بیشتر موارد، می‌توان کودک مبتلا به تب را در خانه تحت نظر گرفت یا درمان کرد. با این حال مهم است که بدانیم چه زمانی کودک تب‌دار باید توسط پزشک ارزیابی شود، چه زمانی لازم است تب کنترل شود و چه زمانی می‌توان کودک را بدون کنترل تب تحت نظر گرفت.

دستورالعمل‌های ارائه‌شده در این قسمت کلی هستند و در همه موقعیت‌ها کاربرد ندارند. در صورتی که در مورد فرزند خود سوالی داشتیم یا نگرانیم، باید برای مشاوره با پزشک فرزند خود تماس بگیریم.

چه زمانی باید تب کودک توسط پزشک ارزیابی شود؟در شرایط زیر باید با پزشک مشورت کنیم:

نوزادانی که کمتر از سه ماه سن دارند و دمای مقعدی آن‌ها 38 درجه سانتیگراد یا بیشتر است. این کودکان تا زمانی که با پزشک خود مشورت نکرده‌ایم، نباید تب‌بر (مثلاً استامینوفن) دریافت کنند.کودکان سه ماهه تا سه ساله که دمای مقعدی آن‌ها 38 درجه سانتیگراد یا بیشتر برای مدت بیش از سه روز است یا بیمار به نظر می‌رسند (مثلاً بی‌قرار است یا از نوشیدن مایعات امتناع می‌کند).کودکان 3 تا 36 ماهه که دمای مقعدی آن‌ها 38.9 درجه سانتیگراد یا بیشتر است.کودکان در هر سنی که دمای دهانی، مقعدی، گوشی یا پیشانی آن‌ها 40 درجه سانتیگراد یا بیشتر باشد یا دمای زیر بغل آن‌ها 39.4 درجه سانتیگراد یا بیشتر باشد.کودکان، با هر سنی، که تشنج ناشی از تب دارند. تشنج ناشی از تب زمانی رخ می‌دهد که دمای کودک (شش ماه تا شش ساله) بیش از 38 درجه سانتی‌گراد باشد. 

بیشتر بخوانیم: علائم و راه‌های درمان تشنج ناشی از تب در نوزادان و کودکان

کودکان در هر سنی که بیش از هفت روز متوالی تب بدون هیچ علامت دیگری دارند، حتی اگر تب فقط چند ساعت طول بکشد.کودکان در هر سنی که تب دارند و بیماری‌های زمینه‌ای مزمن مانند بیماری قلبی یا سرطان دارند.کودکانی که همراه تب، بثورات پوستی جدید دارند. 

راه‌هایی برای درمان تب کودکانداروها

مؤثرترین راه برای درمان تب کودکان استفاده از داروهایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن است. این داروها می‌توانند ناخوشی کودک را کاهش داده و دمای کودک را بین 1 تا 1.5 درجه سانتیگراد کاهش دهند. مصرف آسپیرین برای کودکان زیر 16 سال توصیه نمی‌شود.

استامینوفن ممکن است هر چهار تا شش ساعت در صورت نیاز تجویز شود، اما نباید بیش از پنج بار در 24 ساعت داده شود. استامینوفن نباید در کودکان کمتر از سه ماه بدون مشورت با پزشک استفاده شود. دوز استامینوفن بر اساس وزن کودک محاسبه می‌شود.

ایبوپروفن ممکن است هر شش ساعت یکبار تجویز شود. این دارو نباید برای کودکان کمتر از شش ماه استفاده شود. دوز ایبوپروفن بر اساس وزن کودک محاسبه می‌شود.تجویز ترکیبی استامینوفن و ایبوپروفن یا استفاده متناوب از استامینوفن و ایبوپروفن، احتمال تجویز دوز اشتباه یکی از داروها را افزایش می‌دهد و به طور معمول توصیه نمی‌شود.

داروهای تب‌بر باید فقط در صورت نیاز تجویز و پس از برطرف شدن علائم قطع شوند.

افزایش مایعات

تب ممکن است خطر کم آبی بدن کودک را افزایش دهد. برای کاهش این خطر، باید کودک خود را به نوشیدن مقدار کافی مایعات تشویق کنیم. کودک مبتلا به تب ممکن است احساس گرسنگی نکند و لازم نیست او را مجبور به غذا خوردن کنیم. با این حال، مایعاتی مانند شیر، شیر خشک و آب باید به طور مکرر به کودک داده شوند.

کودکان بزرگتر ممکن است بتوانند ژله، سوپ یا بستنی یخی بخورند. اگر کودک بیش از چند ساعت تمایلی به نوشیدن مایعات ندارد یا قادر به نوشیدن مایعات نیست، باید با پزشک مشورت کنیم.

استراحت

تب باعث می‌شود کودک بیشتر احساس خستگی و درد کند. در این مدت، باید کودک خود را تشویق کنیم تا هر اندازه که می‌خواهد استراحت کند. اگر کودک احساس بهتری پیدا کرد، لازم نیست او را مجبور به خوابیدن یا استراحت کنیم. کودک می‌تواند 24 ساعت پس از قطع تب، به مدرسه یا فعالیت‌های دیگر بازگردد.

پاشویه

پاشویه به اندازه داروهای تب‌بر موثر نیست و به طور کلی توصیه نمی‌شود. نباید از الکل برای این کار استفاده کنیم زیرا در صورت جذب از طریق پوست خطر سمیت دارد.

کنترل تب بعد از واکسیناسیوناگر پس از واکسیناسیون فرزندمان تب کرد، باید کارهای زیر را انجام دهیم:

مطمئن شویم که کودک با لایه‌های زیادی لباس یا پتو پوشیده نشده باشدبه او مایعات فراوان بخورانیممی‌توانیم به کمک قطره، شربت یا سوسپانسیون استامینوفن یا ایبوپروفن تب کودک را کنترل کنیممی‌توانیم از پزشک یا مراقب بهدشتی نیز در این زمینه راهنمایی‌های لازم را دریافت نماییم.

لازم به یادآوری است که بدون مشورت با پزشک به کودکان زیر 16 سال آسپیرین ندهیم.

تب به‌طور معمول در اکثر بیماری‌های ویروسی دو تا سه روز طول می‌کشد. در این مدت با از بین رفتن اثر داروی ضد تب، تب مجددا ایجاد می‌شود. در نتیجه، نیاز به استفاده مجدد داروی ضد تب وجود دارد. توجه داشته باشیم که تنها هنگامی که دوره بیماری ویروسی تمام شده باشد، تب از بین خواهد رفت و با قطع داروی ضد تب، تب مجدد ایجاد نمی‌شود. این موضوع معمولا بعد از روز چهارم اتفاق می‌افتد.

چه زمانی باید سریعا کودک خود را به علت تب به اورژانس برسانیم؟در صورتی که حتی با یکی از شرایط زیر مواجه شدیم باید کودک خود را به نزدیک‌ترین مرکز اورژانس برسانیم:

کودک ما همراه با تب بسیار بی‌حال شده باشد و یا دارای علائم زیر باشد:سختی در بیدار شدنسفتی گردناشکال در نفس کشیدنعدم توانایی نوشیدن مایعاتگریه کردن بدون اشکخشک بودن پوشک بیش از 8 ساعتخشکی دهان با لب‌های ترک خوردهمنابع: caringforkids, WebMed, Michigan Medicine , UpToDate , National Health Servicehttps://abidipharma.com/ admin...